Evaluation of the Relationship Between Health Literacy and the Perspectives of Pregnancy on Covid-19 Vaccines During the Covid-19 Pandemic Period
DOI:
https://doi.org/10.37609/srinmed.18Keywords:
Pregnancy, COVID-19, COVID-19 vaccines, Health literacyAbstract
SOYUT
Amaç:1 Bu çalışmanın amacı, COVID-19 pandemisi sırasında COVID-19'a maruz kalan gebe kadınların aşılara ilişkin bakış açılarını, aşılanma durumlarını, aşılara yönelik tutumlarını araştırmak ve yaklaşımları ile sağlık okuryazarlığı arasındaki ilişkiyi değerlendirmektir.
Gereç ve Yöntem: Çalışmanın evreni, Kastamonu Eğitim ve Araştırma Hastanesi ve İnebolu Devlet Hastanesi'ne başvuran ve en az dört haftalık gebeliği olan ve diğer tüm trimester dönemlerini kapsayan gebeler (N=375)'dir. Mayıs 2022- Aralık 2023 tarihleri arasında gebelerin sosyo-demografik özellikleri, obstetrik özellikleri, aşılanma durumları, aşılara karşı tutum ve davranışları sağlık okuryazarlık düzeylerini belirlemek ve saptamak amacıyla Anket Soru Formu Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32 (TSOY-32) kullanılmıştır. Analizler SPSS 22 programı kullanılarak yapılmıştır. Verilerin Ortalama±Standart Sapması ve yüzde dağılımı ile analizinde Ki-kare testi kullanılmıştır. p<0,05 anlamlılık düzeyi istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir.
Bulgular: Gebelerin yaş ortalaması 28,40±5,61, gebelik haftası ortalaması 28,40±5,61 ± 22,69±11,47 olarak bulundu. Çalışmada gebelerin %69,1’inin COVID-19 hastalığına yakalandığı, %76’sının COVID-19 aşısı olduğu ve %9,3’ünün gebelik sırasında COVID-19 aşısı olduğu görüldü. Gebelerin %68’inin hastalığı ailesine bulaştırması nedeniyle COVID-19 aşısını kendi isteği dışında yaptırdığı, %90,7’sinin ise gebe kalmadan COVID-19 aşısını yaptırmaktan vazgeçtiği görüldü. Gebelerin TSOY-32 ölçeğinin genel indeks puanı ortalaması 23,37±8,35 olarak bulundu. Gebelerin %55,7’sinin yetersiz sağlık okuryazarlığı düzeyinde olduğu belirlendi.
Sonuç: Çalışma sonucunda COVID-19 pandemisi sırasında COVID-19 aşılarına yönelik yaklaşım, tutum ve davranış gösterdiği belirlenen gebelerin sağlık okuryazarlık düzeylerinin yetersiz olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda sağlık profesyonelleri arasında yer alan hekim ve ebelerin multidisipliner ekip yaklaşımı desteklenerek, Sağlık okuryazarlığı düşük olan gebelerin COVID-19 aşıları konusunda bilgi düzeyleri artırılmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Gebelik, COVID-19, COVID-19 aşıları, Sağlık okuryazarlığı.
References
Zarocostas, J. How to fight an infodemic. The Lancet. 2020;10225(395):676.
Tunç, S. Y, Fındık, F. M, Gül, T., ve ark. COVID-19: Gebelik, Prenatal Bakım ve Doğum Yönetimi, Dicle Tıp Dergisi. 2021;(48):70-84.
Mulangu, S., Dodd, L. E., Davey, R. T., Jr., Tshiani Mbaya, O., Proschan, M., Mukadi, D., Lusakibanza Manzo, M., Nzolo, D., Tshomba Oloma, A., Ibanda, A., Ali, R., Coulibaly, S., Levine, A. C., Grais, R., Diaz, J., Lane, H. C., Muyembe-Tamfum, J. J., Group, P. W., Sivahera,
B., and Team, P. C. S. A randomized, controlled trial of Ebola virus disease therapeutics.The New England Journal of Medicine. 2019;381 (24): 2293-2303.
Sankaran, D., Nakra, N., Cheema, R., Blumberg, D., and Lakshminrusimha, S. Perinatal SARS-CoV-2 infection and neonatal COVID-19: a 2021 update. Neoreviews. 2021;22 (5): 284-295.
Louchet, M., Sibiude, J., Peytavin, G., Picone, O., Treluyer, J. M., and Mandelbrot, L. Placental transfer and safety in pregnancy of medications under investigation to treat coronavirus disease 2019. American Journal of Obstetrics & Gynecology MFM. 2020;2(3):100-
Shang, J., Ye, G., Shi, K., Wan, Y., Luo, C., Aihara, H., Geng, Q., Auerbach, A., and Li, F. Structural basis of receptor recognition by SARS-CoV-2. Nature. 2020;581 (7807):221-224.
World Health Organization (WHO).Interim recommendations for use of the inactivated COVID-19 vaccine, CoronaVac, developed by Sinovac: interim guidance. May 24 (2021b).
Gray, K. J., Bordt, E. A., Atyeo, C., Deriso, E., Akinwunmi, B., Young, N., Baez, A. M., Shook, L. L., Cvrk, D., and James, K. COVID-19 vaccine response in pregnant and lactating women: a cohort study. American Journal of Obstetrics and Gynecology. (2021).
Hammad, W. A. B., Al Beloushi, M., Ahmed, B., and Konje, J. C. Severe acute respiratory syndrome (SARS) coronavirus-2 infection (COVID-19) in pregnancyan overview. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology. 2021;263:106-116.
Okyay, P. Covid-19 aşı çalışmaları. COVID-19 Pandemisi Altıncı Ay Değerlendirme Raporu. Türk Tabipleri Birliği. (2020).
Pavel, S. T. I., Yetiskin, H., Uygut, M. A., Aslan, A. F., Aydın, G., İnan, Ö., Kaplan, B., ve Ozdarendeli, A. Development of an inactivated vaccine against SARS CoV-2. Vaccines. 2021;9 (11):1266.
Dadipoor, S., Ramezankhani, A., Alavi, A., Aghamolaei, T., and Safari-Moradabadi, A.Pregnant women’s health literacy in the south of Iran. Journal of Family and Reproductive Health.2017;11(4): 211.
Gökoğlu, A. G. Kadınların sağlık okuryazarlığı düzeyinin sağlık davranışlarına ve çocuk sağlığına etkisi. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi-BÜSBİD.2021;6(2).
Kilfoyle, K. A., Vitko, M., O’Conor, R., and Bailey, S. C. Health literacy and women’s reproductive health: a systematic review. Journal of Women’s Health. 2016; 25 (12): 1237-1255.
Öztürk Emiral, G. Gebelerin doğum öncesi bakım ile ilgili sağlık okuryazarlık düzeylerinin değerlendirme aracı geliştirme ve sağlık okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi.Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi. Eskişehir (2018).
Okyay, P., Abacıgil, F., ve Harlak, H. Türkiye sağlık okuryazarlığı ölçeği-32 (TSOY-32). Okyay P, Abacıgil F, Editörler. Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçekleri Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması.2016;1:43-62.
Sağlık Bakanlığı. Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçekleri Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması. Sağlık Bakanlığı Yayınları. Ankara (2016).
Abacıgil, F., Harlak, H., Okyay, P., Kiraz, D. E., Gürsoy Turan, S., Saruhan, G., Karakaya, K., Tüzün, H., Baran Deniz, E., ve Tontus Ö. Validity and reliability of the Turkish version of the European Health Literacy Survey Questionnaire. Health Promotion İnternational.
;34(4):658-667.
Yılmaz, S., Kavuncuoğlu, D., Koşan, Z., ve Kadıoğlu, B. G. Erzurum İl Merkezinde Hastanelere Başvuran Gebelerin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyi ve Etkili Faktörler. 3. International 21. National Public Health Congress. (2019).
Aslantekin Özçoban F., Ergün, S., ve Erkal Aksoy, Y. Effects of health literacy education on adaptation to pregnancy, self‐efficacy, fear of childbirth and health literacy in Turkish pregnant women: A randomized, controlled trial. Health & Social Care in the Community.
;30(2):e537-e549.
Lazarus, J. V., Ratzan, S. C., Palayew, A., Gostin, L. O., Larson, H. J., Rabin, K., Kimball, S., and El-Mohandes, A. A global survey of potential acceptance of a COVID-19 vaccine. Nature Medicine. 2021;27(2):225-228.
Gökşen, D. F. Y., Uludağ, E., ve Özkan, S. Türkiye’de Hemşirelik Öğrencilerinde COVID-19 Aşı Okuryazarlığı ile Sosyo-demografik Özelliklerin Aşı Tutumlarına Etkisi. Etkili Hemşirelik Dergisi. 2023;16(3):373-382.
Iqbal Yatoo, M., Hamid, Z., Parray, O. R., Wani, A. H., Ul Haq, A., Saxena, A., Patel, S. K., Pathak, M., Tiwari, R., and Malik, Y. S. COVID-19-Recent advancements in identifying novel vaccine candidates and current status of upcoming SARS-CoV-2 vaccines. Human
Vaccines & Immunotherapeutics. 2020;16(12):2891- 2904.
Shamshirsaz, A. A., Hessami, K., Morain, S., Afshar, Y., Nassr, A. A., Arian, S. E., Asl, N. M., and Aagaard, K. Intention to Receive COVID-19 Vaccine during Pregnancy: A Systematic Review and Meta-analysis. American Journal of Perinatology. 2021;39(05):492-
Demir, R. Gebelerin Koronavirüs Enfeksiyonu ve Aşısı Hakkındaki Düşüncelerinin Aşı Karşıtlığı Özelinde İncelenmesi: Fenomenolojik Bir Çalışma. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi. 2023;5(1)10-21.
Aloğlu, N., ve Sönmez, M. Türkiye’de COVID-19 Pandemisi ve Aşısına Yönelik Tutum Ve Davranışların Bazı Değişkenler İle İncelenmesi. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi. 2021;7(3):520-535.
Solmaz, E., Çağan, E. S., ve Taşkın, R. Gebelerin COVID-19 Korku Düzeylerinin Aşı Tutumlarına Etkisi. Artuklu International Journal of Health Sciences. 2022;2(3):8-14.
Aloweidi, A., Bsisu, I., Suleiman, A., Abu-Halaweh, S., Almustafa, M., Aqel, M., Amro, A., Radwan, N., Assaf, D., and Abdullah, M. Z. Hesitancy towards covid-19 vaccines: An analytical cross–sectional study. International Journal of Environmental Research and Public
Health.2021;18(10):5111.
Özkan, F., ve Yiğit, İ. Birinci Basamak Sağlık Çalışanlarının Koronavirüs Salgını Sürecinde COVID-19 Aşısına Yönelik Tutumları ve COVID-19 Hastalık Algıları. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi. 2022;10(1): 401-413.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Scientific Reports in Medicine
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Copyright Notice
Scientific Reports in Medicine is an open access scientific journal. Open access means that all content is freely available without charge to the user or his/her institution on the principle that making research freely available to the public supports a greater global exchange of knowledge. The Journal and content of this website is licensed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) License. This is in accordance with the Budapest Open Access Initiative (BOAI) definition of open access.
The Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) allows users to copy, distribute and transmit an article, adapt the article and make noncommercial use of the article. The CC BY-NC-ND license permits non-commercial re-use of an open access article, as long as the author is properly attributed.
Scientific Reports in Medicine requires the author as the rights holder to sign and submit the journal's agreement form prior to acceptance. The authors transfer all financial rights, especially processing, reproduction, representation, printing, distribution, and online transmittal to Academician Publishing with no limitation whatsoever, and grant Academician Publishing for its publication. This ensures both that The Journal has the right to publish the article and that the author has confirmed various things including that it is their original work and that it is based on valid research.
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
*Authors transfer copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
*Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
*Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work.
Self Archiving Policy
*The Journal allows authors to self-archive their articles in an open access repository. The Journal considers publishing material where a pre-print or working paper has been previously mounted online. The Journal does not consider this an exception to our policy regarding the originality of the paper (not to be published elsewhere), since the open access repository doesn't have a publisher character, but an archiving system for the benefit of the public.
The Journal's policy regarding the accepted articles requires authors not to mention, in the archived articles in an open access repository, their acceptance for publication in the journal until the article is final and no modifications can be made. Authors are not allowed to submit the paper to another publisher while is still being evaluated for the Journal or is in the process of revision after the peer review decision.
The Journal does allow the authors to archive the final published article, often a pdf file, in an open access repository, after authors inform the editorial office. The final version of the article and its internet page contains information about copyright and how to cite the article. Only this final version of the article is uploaded online, on the Journal's official website, and only this version should be used for self-archiving and should replace the previous versions uploaded by authors in the open access repository.
